Het 3Rs-Centre van de Universiteit Utrecht adviseert jaar in jaar uit onderzoekers over Vervanging, Vermindering en Verfijning. Samen met de Instantie voor Dierenwelzijn Utrecht controleert het 3Rs-Centre of de onderzoekers hierover ook daadwerkelijk uitgebreid verantwoording afleggen in hun projectvoorstellen voor dierproeven. Indien nodig wordt hierover advies gegeven.

Dit gezamenlijke fonds van de Universiteit Utrecht en het UMC Utrecht kende een nieuwe ronde in 2020. Zes winnaars kregen subsidie, onder andere voor onderzoek naar betere huisvesting voor muizen die om medische of veiligheidsredenen tijdelijk alleen zitten, een proefdiervrij onderwijsmodel, een ziektemodel op een chip en een organoïde om hersenschade te bestuderen. De onderzoekers worden geïnterviewd voor de website van de Instantie voor Dierenwelzijn Utrecht. Twee voormalige winnaars presenteerden hun onderzoek in een webinar van het Britse NC3Rs.

Ook in 2020 promootten we bij onze onderzoekers de richtlijnen PREPARE voor voorbereiding van dierproeven en ARRIVE voor publicatie ervan. Ze vormen op dit moment de gouden standaard om goede wetenschap te bevorderen. De Instantie voor Dierenwelzijn Utrecht is betrokken bij een internationaal initiatief om voorwaarden op te stellen die fondsen kunnen hanteren bij het verstrekken van onderzoekssubsidies. De voorwaarden, waaronder toepassing van ARRIVE en PREPARE, dragen bij aan een goede opzet en rapportage van preklinisch onderzoek.

Hoewel er vanuit Utrecht dit jaar geen workshop Systematic Reviews of Animal Studies werden aangeboden, werd tweemaal een vergelijkbare workshop onder de aandacht gebracht die online bij anderen kon worden gevolgd. In de workshop leren onderzoekers op een systematische manier te analyseren wat er over een bepaald wetenschappelijk vraagstuk al bekend is in de literatuur.

In het licht van het verbeteren van de kwaliteit van proefdieronderzoek organiseerde de Instantie voor Dierenwelzijn Utrecht een workshop ‘Beter randomiseren van dierstudies’ (de dieren willekeurig aan groepen toewijzen), in samenwerking met deskundige Cathalijn Leenaars.

In 2019 is een pilot uitgevoerd met een cursus voor promovendi om de vaardigheden in het kwalitatief goed opzetten van dierproeven en het adequaat publiceren daarover te vergroten: My Animal Research: Experimental Design. Na enthousiaste ontvangst van de pilot werd de cursus in 2020 aangepast om vanaf 2021 structureel te worden gegeven en te worden opgenomen in het leertraject van alle promovendi die onderzoek doen met proefdieren. Ook werd er gewerkt aan een kennisclip over het belang van een goede studieopzet, die tevens als promotieclip voor de cursus dient. Bekijk de video

Een themagroep rond dierproeven van de League of European Research Universities (LERU) kwam in 2020 één keer bij elkaar. Zij besprak onder andere onderwijs, training, transparantie, openheid en verantwoord beheer van laboratoria. De groep publiceerde aanbevelingen om transparant te communiceren over dierproeven binnen de instellingen: Good Practice in Communicating Animal Research at Universities. De subgroep die zich specifiek bezighoudt met onderwijs en training hield ook een overleg. Hier besprak men proefdierkunde-onderwijs onder COVID-19-beperkingen.

Met externe hulp, onder andere gemobiliseerd tijdens een helpathon van het landelijke programma Transitie Proefdiervrije Innovatie, wist de faculteit Diergeneeskunde in enkele maanden de nieuwe mastercursus Beter Science with Less Animal Experimentation uit de grond te stampen en bekend te maken onder studenten in de levenswetenschappen. De cursus was al snel vol en werd begin 2021 voor het eerst gegeven.